Zorg voor patiënten met leverziekte tijdens de COVID-19 pandemie

Het risico op overdracht van COVID-19 minimaliseren
Tijdens de COVID-19-pandemie moeten zorgverleners zich mogelijk reorganiseren m.b.t. waar en hoe de zorg wordt verleend en het verminderen van uw fysiek contact met uw medisch team in het ziekenhuis. Dit is om het risico op blootstelling te minimaliseren aan SARS-CoV-2. Wellicht merkt u dat ziekenhuizen wachtruimten anders indelen en nieuwe systemen invoeren om u te beschermen van het virus. Waar mogelijk en als ziekenhuizen over de juiste middelen beschikken, kunt u zelfs telefonisch of via video een afspraak maken. In sommige gevallen zal uw huisarts met uw ziekenhuisspecialist samenwerken om over uw zorg te waken, en u wordt mogelijk gevraagd om naar een ander ziekenhuis te gaan dan normaal. Duidelijke communicatie tussen gespecialiseerde centra, lokale zorgverleners, huisartsen en patiënten is cruciaal om dit goed te laten werken.

Wat te verwachten tijdens de COVID-19-pandemie voor mensen met een leveraandoening
Artsen moeten de risico's van schadelijke infectie van het virus afwegen tegen de risico's en voordelen van het uitstellen of aanpassen van uw zorg. Verwacht dan:

• een aantal routinematige afspraken en tests die op een later tijdstip moeten worden gepland (inclusief eventuele monitoring van kanker en varices screening)
• niet-invasieve tests die kunnen worden gebruikt om uw risico op spataderen (aders in uw slokdarm) te beoordelen.

Als u leverkanker of gevorderde leverziekte (gedecompenseerde cirrose) heeft met complicaties zoals geelzucht, hepatische encefalopathie, ascites of variceale bloeding, verwacht dan:

• de gebruikelijke richtlijnen die u moet volgen voor uw zorg, maar met minimale face-to-face zorg;
• enkel urgente gevallen die prioriteit moeten krijgen bij levertransplantatie en alle interne ziekenhuisonderzoeken worden tot een minimum beperkt;
• nadruk op het belang van vaccinaties voor Streptococcus pneumoniae en griep;
• nadruk op het verminderen van het risico op spontane bacteriële peritonitis en hepatische encefalopathie;
• te testen op SARS-CoV-2 als u ernstige levercomplicaties ontwikkelt;
• vroegtijdig worden opgenomen in het ziekenhuis als u COVID-19 heeft.

Bij auto-immuun leverziekte

Als u medicijnen voor auto-immuunziekte inneemt, is het belangrijk om uw dosis niet te verlagen. Uw specialist zal dit alleen onder bepaalde omstandigheden overwegen. Ook is het belangrijk om inentingen gehad te hebben (Streptococcus pneumoniae en griep)

Wat te verwachten tijdens de COVID-19-pandemie voor mensen op de lijst voor levertransplantatie
testen op SARS-CoV-2 vlak voor de transplantatie (evenals het testen van de donorlever);

te worden geïnformeerd over de bijkomende risico's verbonden aan COVID-19 en transplantatie;

toestemming geven voor levertransplantatie met het oog op het potentiële risico in het ziekenhuis op een COVID-19-infectie;

Levertransplantaties van levende donoren moeten per geval worden bekeken.

Wat te verwachten tijdens de COVID-19-pandemie voor mensen die reeds getransplanteerd zijn
de gebruikelijke richtlijnen die u moet volgen voor uw zorg en medicijnen (inclusief de dosis van uw immunosuppressiva) maar met minimale face-to-face zorg;

nadruk op het belang van vaccinaties voor Streptococcus pneumoniae en griep;

routinetests die door uw huisarts moeten worden uitgevoerd als uw toestand stabiel is

Wat te verwachten als je besmet geraakt door COVID-19
Verzorging in het ziekenhuis

Verwacht te worden opgenomen in het ziekenhuis als u een hoger risico loopt op een ernstigere COVID-19 ziekteverloop. Dit betreft de risico's voor iedereen zoals hogere leeftijd, hypertensie, diabetes of obesitas. Er is een vermoeden, maar men is er niet zeker van, dat de aanwezigheid van cirrose, leverkanker of het hebben van een levertransplantatie, een verhoogt risico vormt om een infectie op te lopen en / of ernstiger ziek te worden van COVID-19.

Aandachtspunten tijdens de behandeling

Antivirale middelen worden getest om COVID-19 te behandelen. Er is al wetenschappelijk inzicht in hoe sommige van deze geneesmiddelen werken en hoe ze mensen met een leveraandoening of mensen met een levertransplantatie beïnvloeden. Het EASL-ESCMID-document suggereert dat artsen best overwegen patiënten met leverziekte op te nemen in vroege antivirale experimentele behandelprogramma's voor COVID-19.

Het is belangrijk om overdosering van paracetamol (Dafalgan) te voorkomen.

Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) zijn niet geschikt voor mensen met cirrose of portaal hypertensie.

Het EASL-ESCMID-document adviseert dat behandeling voor cirrose-gerelateerde complicaties zoals portaal hypertensie, ascites, hepatische encefalopathie en spontane bacteriële peritonitis verder te zetten.

Sommige behandelingen voor leverkanker kunnen tijdelijk worden stopgezet terwijl u COVID-19 heeft.

Bij patiënten die COVID-19 hebben en een levertransplantatie hebben ondergaan, kunnen de doses van een aantal van de gebruikelijke geneesmiddelen tijdelijk worden verminderd als er antivirale therapie voor COVID-19 wordt toegediend.

Testen en procedures
Sommige tests en procedures voor leverpatiënten kunnen worden uitgesteld, afhankelijk van de middelen in het ziekenhuis, de COVID-19-risico en de individuele omstandigheden. De volgende tabel laat zien hoe de arts hier prioriteit aan kan geven: